Tag: chodzenie po górach jesienią

Tuż przed granicą parku narodowego szlak przecina lesistą dolinkę. Przy drodze leży duży kemping, mapa zapowiadała też restaurację i sklepik, ale wszystko było pozamykane. Skończył się sezon. Udało mi się znaleźć gniazdko (na ścianie gospodarczego budynku), ale nie siedziałam długo. Pobieżny przegląd zapasów pokazał, że zabrałam za mało, lub szłam zbyt wolno, co też bardzo możliwe. Tak naprawdę nie przemyślałam dokładnie dystansów i dni. Nie wiem czemu liczyłam na ten kemping. Lekko zdezorientowana ruszyłam w górę. Las rzedł, świerki ustąpiły miejsca brzózkom. Wyżej rosły już tylko karłowate wierzby z resztkami jaskrawożółtych listków. Otworzyły się dalekie widoki. Bezkresne niebo z ruchliwymi ciemnymi chmurami ponad skalistym płaskowyżem. Na horyzoncie rysował się zarys znanych mi od wielu dni 3 gór. Czasem głaskały go firanki deszczu. To było piękne miejsce i choć wcześniej nie sądziłam, że spotka mnie tu coś niezwykłego, ogromna płaska, wręcz bezkształtna góra… niby nic, miałam wrażenie, że dotykam czegoś pradawnego, odwiecznego. Fulufjallet wydawał mi się żywy. Granity znaczył intrygujący regularny wzór, fale wydrapane przez lodowiec, porosty były kolorowe i gęste, przestrzeń wydawała się nieskończona. Nic dziwnego płaskowyż sięga 1000 metrów nad poziomem morza, a wokół nie ma już innych gór. Do pierwszej chatki było niecałe 10 km. Kiedy podeszłam bliżej ścieżka zrobiła się bagnista i grząska. Musiałam obejść jezioro, gładkie, błękitne i lśniące. Suche już trawy lekko falowały, wydawało mi się, że jestem w tym dziwnym świecie całkiem sama. Choć to musiało być popularne miejsce, na rzece zbudowano solidny wysoki most. Drzwi chatki lekko się zacinały, szarpnęłam. Buchnęło ciepłem i dymem. Zamarłam. Zupełnie się tego nie spodziewałam. Przy stoliku siedziało dwóch mężczyzn otoczonych garnuszkami, bidonami, kubeczkami i pojemnikami z jedzeniem.

Domek był dwuosobowy. Pozostało mi tylko iść do kolejnego. Żałowałam potem, że nie wybrałam malutkiej chatki, lekko w bok. Rosjostugorna okazała się prywatna i duża. Trwały w niej jakieś remonty i nadal była otwarta. Otworzyła mi długowłosa kobieta, przypominająca troszeczkę Elfa. Spytałam o kawę, podzieliła się ze mną swoją. Prywatne pokoje były drogie, ale obok stała otwarta chatka Dalarny. Zapłaciłam za nią 200 koron (tym razem nie przelewem jak płaci się w innych, a na miejscu). Ściemniało się już, zdążyłam tylko narąbać i rozpalić. W domku nie było światła, ale był gaz, miękkie materace i koce, i działała ładowarka na usb. Znalazłam też troszkę pozostawionego jedzenia. Po zmroku wyszłam z gorącą wodą za domek i wzięłam prysznic. Miałam nadzieję, że nikt mnie nie widzi.

Obudziłam się przed świtem i niemal natychmiast wybiegłam nad jezioro. W cienkiej chmurze odbijała się poranna zorza. Światło sczerwieniało, a potem długo bladło do pomarańczu i różu. Rozlewiska były idealnie gładkie jak lustra i obie z panią prowadzącą schronisko nie mogłyśmy się oderwać od widoków.

Zanim wyszłam szron na trawach zdążył się już lekko nadtopić, ale brzegi stawów nadal pokrywały lodowe kwiaty. Zostawiłam plecak i poszłam obejrzeć słynny wodospad. Drogowskaz zapowiadał 1,5 godziny, przebiegłam tę trasę znacznie szybciej. Widziałam już to miejsce z dołu, ale w maju, gdy na zboczach zalegał brudny śnieg. Teraz spodzie4wałam się chyba zbyt wiele. Wąska błękitna stróżka w całości chowała się w cieniu. Choć zeszłam do połowy urwiska i tak nie znalazłam dobrego miejsca na zdjęcie. A na sam dół już mi się nie chciało wlec.

Wróciłam. Sodra Kungsleden prowadzi dalej na południe mniej więcej środkiem płaskowyżu. Za kilka kilometrów trafiłam na maleńki schronik. Nieprzytulny. zimny, ze ścianami pobazgranymi węglem z ogniska i długopisem, też po polsku. Ktoś zostawił w piecyku torbę śmieci. Nawet nie była ciężka, a wolnego miejsca w plecaku miałam dość. Zabrałam, choć wkurzało mnie, że muszę ją jeszcze długo nieść. Zanocowałam w kolejnym schronisku. Było puste. Miałam dla siebie cały wieczór. Siedziałam na drewnianym podeście i patrzyłam na bardzo prosty widok. Brązowe wzgórze za stawem i jeden świerk. Pejzaż bez kolorów, z zaledwie kilku kresek. Był taki piękny! Tak bardzo zmieniało go światło. Nie oderwałam się od tego widoku do wieczora. Słońce zaszło złoto, a wzeszło jaskrawoczerwono. Mróz chrzęścił kiedy szłam dalej wzdłuż stawków i skał. Przed południem szlak zaczął troszkę opadać, wraz z potokiem. Na drugie śniadanie zatrzymałam się w niedużej chatce.

Podejście za nią było podmokłe i grząskie. Z grzbietu pojawił się widok na zachód. Norweska strona była troszkę bardziej pofalowana niż szwedzka, ale i tam po horyzont ciągnął się świerkowy las nakryty akurat wielkim halo (cóż najwyraźniej zbliżała się zmiana pogody…). Myślałam przez moment żeby tam zejść. We wsi powinien być mały sklepik, ale ostatecznie mi się odechciało. Mój szlak zbiegł pięknie w lesistą dolinę. Wezbrana rzeka huczała, leśne poszycie było pełne puchatych poduch mchu. Na drzewach widziałam ślady pazurów misiów. W chatce nie było gazu, trudno ją też było ogrzać tak była wielka, więc już nie rąbałam, nie dorzucałam i poszłam spać.

Nie wiem czemu wbiła mi się w pamięć informacja powtarzana na parkowych tablicach i w ciemności wracała jak refren. Zakaz budowania kopczyków. Zakaz odwracania kamieni. Nigdy ich nie odwracałam, w żadnym miejscu, jeśli zdarzało mi się podnieść jakiś żeby umocować namiot, odkładałam go rano tak jak leżał. I teraz pierwszy raz w życiu spotkałam kogoś drugiego kto tak robił. Organizację, pewnie mnóstwo ludzi. „Nie odwracajcie porostów, bo umrą”. Cieszyła mnie taka troska o świat. O drobiazgi. o odwieczny porządek.

Nocą gdzieś bardzo blisko, może na dachu odzywał się jakiś wielki ptak.

Północną część Sodra Kungsleden przeszłam zimą 2020 roku. Zostało mi 200 km na południu i cieszyłam się, że teraz mam na nie czas. Pierwsza chatka była bardzo blisko. Pamiętam jak ją oglądałam na mapie w maju. Myślałam, że to straszna szkoda, że nie mogę już dalej iść. Na wzgórzach leżały jeszcze resztki śniegu, ale szeroka zalesiona dolina oddzielająca Grovelsjon od Drewfjellet była zielona i już zupełnie wiosenna. Nawet teraz bardzo podmokła. Ścieżka była w zasadzie ciągiem kładek. Prowadziły wzdłuż nich znaki szlaku skuterowego. Nowe plastikowe (nie drewniane) czerwone krzyże pod światło świeciły jak lampki. Chatka leżała nieco z boku i była w zasadzie wiatką z drzwiami. Gruntowa, wysypana szutrem podłoga, wąskie prycze. Nie było drewna, kozę odłączono od komina. Rozwiesiłam mokry namiot w wejściu i zagrzebałam się w puchowym śpiworze.

Nocą spadł śnieg. Przyprószył lekko krzewy i trawy. W tej zimowej scenerii bagna wyglądały bajkowo, jak rysunki. Kiedy wychodziłam nadal lekko mżyło, ale że temperatura rosła śnieg szybko zmienił się w deszcz i zimowe kolory znikły. Na kolejną chatkę trafiłam w porze drugiego śniadania. To było jedno z ciągu starych gospodarstw wyremontowanych i wyposażonych przez rząd Dalarny. Z darmową salą (piknikową) dla każdego i drugą zamkniętą, na wynajem.

Kiedy wychodziłam zaświeciło słońce. Szlak pogrążył się w podmokłych lasach. Jedno z rozlewisk było tak głębokie, że nalało mi się górą do kalosza. Zaraz potem ścieżka wyszła na drogę i przez wiele kilometrów wlokłam się nudnawą szutrówką starając się wypatrzyć coś ciekawego na poboczach. Do chatki dotarłam wczesnym popołudniem i choć do zmroku było jeszcze wiele godzin zostałam. To była prawdziwa chatka, ze stołem i dwoma łóżkami choć według informacyjnej tablicy nie do spania. W jej drugiej (jak sądziłam do wynajęcia) części biesiadowała rodzina z dziećmi. Panowie pokazali mi gdzie jest drewno i narzędzia, więc nacięłam i narąbałam szczapek i tym razem rozpaliłam w piecu. Dobrze było się ogrzać, dosuszyć rzeczy. Choć kolacja była bardzo skromna. Resztki. Moje i znalezione w chatce. Kilka grzybów.

Noc była wietrzna, z lekkim mrozem, poranek mglisty. Żałowałam, że nie ma jak sfotografować mgieł. Snuły się nad jeziorem i nad rzeczką, były piękne, ale nie umiałam ich dobrze ustawić w kadrze. Wracał mój problem z płaskim terenem. Góry są łatwe dla fotografa. Las, bagna, bardzo trudne. Nie znalazłam na nie jeszcze sposobu.

Szlak wlókł się szutrówką, ten fragment zupełnie mi się nie podobał na mapach, w rzeczywistości okazał się piękny i choć brzmi to absurdalnie skomplikowany. Może, bo szłam zbyt szybko. Leśne drogi często się rozgałęziały, szlakowe znaki były bardzo skromne, tym letnim towarzyszyły zimowe (skuterowe szlaki najczęściej wybierały bagna), piesza ścieżka lubiła sobie skręcić w las co kilkukrotnie przegapiłam i wracałam. Były też grząskie leśne polany, długie bagno. Lasy zarastały łany chrobotka, jeziorka odbijały błękit nieba. Podobało mi się tam bardzo. Do szosy dotarłam po południu. Sklepik przy stacji benzynowej był otwarty, pomimo niedzieli. Trochę się bałam co gdyby go zamknęli, ale to przecież była Szwecja nie Norwegia. Od razu poczułam się tam jak w domu. Zaraz przy wejściu stała mikrofalówka z torebkami herbaty i cukrem, w miseczce leżały czekoladki. Głupio było zjeść więcej niż jedną, ale też bardzo trudno się powstrzymać. Sprzedawca zapytany o gniazdko do ładowarki podsunął mi też krzesełko, po czym zaprosił do swojej kanciapki (miał czajnik) i zapewnił, że wkrótce wcisną tam jeszcze kanapę- dla hikerów. W sklepie było ciepło. Rozsiadłam się. Zrobiłam zakupy (mieli wszystkie potrzebne wędrowcom rzeczy, też gaz), ugotowałam sobie zupę w mikrofali i jeszcze pudełko owsianki na drogę. Za oknem padał deszcz i wcale mi się nie chciało wychodzić.

Rozleniwienie nie przeszło mi już do wieczora. Powinnam była gnać, ale nie bardzo było po co. Zrobiło się późno. Do kolejnej chatki za daleko, za 6 km trafiłabym na wiatkę. Grzebiąc w mapie wypatrzyłam jedną bardzo blisko tuż za rzeką. Podejrzliwie zeszłam ze skarpy. Drewniany daszek było porośnięty porostami, tablica ze szlakowymi informacjami też zszarzała. Obeszłam schronik i aż stanęłam. Wiatka była mikroskopijna. Jednoosobowa. Szeroka i długa jak mój namiot. Otwarta na piękną bystrą rzekę. W kącie leżało suche drewno i wystrugane przez kogoś szczapki na rozpałkę. Był też wygodny stolik piknikowy i miejsce na ognisko. W słoneczne popołudnie myśl, że nocą na pewno będzie mróz nie wydawała się niepokojąca. Zostawiłam plecak, pełen świeżo kupionych dobrych rzeczy i wyruszyłam do lasu po chrust. Tuż obok była mała poręba. Naniosłam naręcza gałęzi. Połamałam, porąbałam. Przyjemne biwakowe czynności, na które w długim dystansie nie ma czasu. Ale przeszłam już przecież wszystko co chciałam. To był deser i miałam zamiar się nim delektować.

Ognisko wspaniale nagrzewało wiatkę. Dym na szczęście odlatywał bokiem. Rzeka szumiała, las chrobotał i chrzęścił. Raz drogą za moimi plecami przejechał traktor. Na widok ogniska zwolnił, słyszałam silnik. Zasłaniała go skarpa, a ja nie wyjrzałam, więc zaraz odjechał do wsi.

Idąc spać zgasiłam resztki żaru i rozwiesiłam w wejściu namiot. Zasłaniał w zasadzie cały otwór. Nie zmarzłam.

Poranek był piękny. Mroźny i mglisty. Tym razem byłam przygotowana do zdjęć. Już wieczorem wypatrzyłam najlepsze miejsca. Pozostało mi tylko obejrzeć cały spektakl. Słońce wznosiło się bardzo powoli, jak to na północy. Światło początkowo błękitne różowiało. Słoneczna kula była już tuż pod horyzontem kiedy stało się złociście pomarańczowe. Pierwsze promienie cudownie rozświetliły mgłę. Roziskrzył się szron. To był wspaniały poranek, wspaniałe miejsce i ani przez moment nie żałowałam, że tam zostałam.

Szadź utrzymała się jeszcze z godzinę. Dłużej w cieniu na skraju bagien. Las iskrzył się słonecznymi rozbłyskami. Było pięknie. Jeszcze lepiej kiedy ścieżka wzniosła się powyżej drzew i otworzyły się dalekie widoki. Nocowałam tym razem w prawdziwej chatce. Były tam wygodne łóżka i gaz, drewutnia wypełniona po brzegi i strumyk z czystą wodą.

Przez cały kolejny dzień szłam grzbietem Drewfjellet. Na horyzoncie było już widać Fullufjellet- ostatnią szwedzką górę na południu. Na tym odcinku na szlaku jest mnóstwo chatek. Niektóre miały pozamykane części na wynajem, inne przypominały raczej watki, choć były duże i miały drzwi. Mijałam też prywatne domki. Przed jednym wystawiono parę starych butów, damski i męski. Na większych rzekach były mosty, mokradła poprzecinano kładkami. Przyjemnie się szło. Nad długim wąskim jeziorem minął mnie chłopak idący w drogą stronę. Jedyny wędrowiec jakiego spotkałam.

Na noc zostałam w małej dziennej chatce, bez materacy. Z tarasu przed wejściem był widok na jesienny las, za placami szumiał mi strumyk, było mnóstwo porąbanego drewna. Liczyłam, że może będzie zorza (wspominał o niej chłopak w sklepie), ale nie było. Albo przespałam.